Szanowni Państwo,
w tym roku wchodzimy na inny poziom festiwalowy. Centrum naszych działań pozostaje kompleks klasztorny Św. Trójcy, a ideą główną festiwalu rekonstrukcja oraz promocja działań konserwatorskich w tym kompleksie. Oprócz tradycyjnych już miejsc, jak kościół Św. Jana czy Św. Jana Bosko, rozpoczynamy współpracę z nowymi instytucjami – Muzeum Narodowym, Gdańskim Teatrem Szekspirowskim oraz kościołem pw. Bożego Ciała. Nowe przestrzenie, które nasi partnerzy udostępnili, dają nowe, czasem nieoczywiste możliwości realizacji kolejnych ciekawych pomysłów, w których znajdzie się miejsce dla organów. Niezmienny jednak pozostaje oryginalny repertuar przygotowany przez artystów – specjalistów w swoich dziedzinach, mniej znane dzieła popularnych kompozytorów, ale przede wszystkim nowe nazwiska, nowi wykonawcy, rekonstrukcje dzieł kompletnie zapomnianych. I to wszystko jak zwykle dopasowane do wnętrza, instrumentarium, przedstawione w sposób najbliższy historycznej prawdzie. Wehikuł czasu zacznie działać w Gdańsku jesienią, gdy zgiełk zabaw plażowych ucichnie, a nastanie radość odkrywania nieoczywistych miejsc i piękna. W tym roku czeka nas wielkie świętowanie. Jubileuszy muzycznych jest co niemiara i kilka ważnych wybraliśmy dla Państwa. Wspólnie będziemy cieszyć się i przypominać, iż muzyka organowa i ta z organami związana ma wiele twarzy, nie tylko tych historycznych, ale również nowych, całkiem współczesnych – pomogą nam w tym niebanalni artyści i takież instrumenty, których walory brzmieniowe nie raz już nas zaskoczyły i oczarowały. Przed nami, jak zwykle, dużo premier i debiutów w trakcie aż dziesięciu tematycznych koncertów tegorocznej edycji festiwalu ORGANy PLUS+© w dniach 28 września – 7 października 2023.
Koncerty, a raczej „rekonstrukcje” zaczniemy z wysokiego C – Marcin Szelest i jego krakowski zespół wokalno-instrumentalny Vasa Consort zainauguruje festiwal tradycyjnie we franciszkańskim kościele Świętej Trójcy w czwartek 28 września o godz. 19.30. Artyści zaprezentują muzykę, która rozbrzmiewała na dworze polskiego króla – Zygmunta III Wazy. Tytuł koncertu + Pacelli pochodzi od nazwiska królewskiego kapelmistrza – Asprillo Pacellego, wybitnego włoskiego twórcy, który nie tylko miał do dyspozycji wspaniałych muzyków, dyrygował dziełami zamawianymi w całej Europie, ale również sam tworzył. W tym roku obchodzimy 400. rocznicę śmierci kompozytora, chcemy w ten sposób uczcić jego pamięć. W czasie naszego koncertu usłyszymy więc to samo i tak samo, jak król polski w siedemnastym wieku w czasie licznych uroczystości religijnych w krakowskiej katedrze – niebiańską muzykę, którą specjalnie dla niego prezentowali muzycy sprowadzani z Polski i całej Europy, a na nasz festiwal przygotowali artyści z Krakowa.
Następnego dnia przeniesiemy się jedyny raz podczas tegorocznego festiwalu do wnętrza kościoła Św. Jana w Gdańsku. W piątek 29 września o godz. 19.30 w Centrum Świętego Jana w Gdańsku zabrzmią dzieła londyńczyka Thomasa Augustina Arne – twórcy hymnu angielskiego, wybitnego twórcy oper, oratoriów, koncertów, sonat, którego twórczość niesłusznie pozostaje w cieniu Georga Haendla. Ten płodny kompozytor pozostaje popularny właściwie tylko w Anglii, na świecie znany jest niemal wyłącznie jako autor hymnu Rule Britania, nieformalnego hymnu brytyjskiego. To zupełnie niesłuszne zapoznanie postaramy się przełamać prezentując przepiękne wirtuozowskie koncerty organowe, które swoim kunsztem przewyższają słynne koncerty organowe Haendla. Mamy nadzieję, że podczas monograficznego koncertu o prostym tytule + Arne niezrównani instrumentaliści zespołu Goldberg Baroque Ensemble oraz solista i dyrygent Andrzej Szadejko przekonają Państwa, że organy Friedricha Johanna Rohde z 1761 roku, które z takim pietyzmem zrekonstruowali polscy konserwatorzy i belgijsko-polskie konsorcjum organmistrzowskie mogą współtworzyć z orkiestrą jeden organizm promieniujący energią skrzącą się od błyskotliwych pasaży i wpadających w ucho melodii.
Trzeciego dnia festiwalu znajdziemy się w zupełnie nowym wnętrzu. Mamy nadzieję, że odkryje ono przed nami kolejne obszary, w których organy będą mogły zabrzmieć w niecodziennych konfiguracjach. Gdański Teatr Szekspirowski stoi na miejscu dawnej Szkoły Fechtunku, w której dawnymi czasy poza murami miasta odbywały się koncerty i przedstawienia zabronione w obrębie tych murów. Współcześnie muzyka barokowa na scenie elżbietańskiej, bez nagłośnienia, tak jak to robiono w dawnych czasach nie miała jeszcze okazji tutaj wybrzmieć, a więc – premiera. Tym większa, że premierowo wystąpi również młody łódzki zespół Altberg Ensemble, którego szefem jest Jakub Kościukiewicz. Tym razem jednak pozycję maestro di cappella obejmie niezrównany znawca muzyki klawiszowej i zespołowej siedemnastego i osiemnastego wieku – Jörg-Andreas Bötticher, profesor słynnej szwajcarskiej Schola Cantorum Basiliensis, który pojawi się na naszym festiwalu również po raz pierwszy (nie jedyny) i będzie pełnił funkcję artysty-rezydenta. Tych świetnych artystów usłyszymy w sobotę 30 września o godz. 19.00. W programie utwory Johanna Sebastiana Bacha i Georga Phillipa Telemanna zawierające „polskie klimaty”. Polski styl był w osiemnastym wieku jednym z narodowych stylów muzycznych rozpowszechnionych w Europie, tak jak styl włoski czy francuski. Tego wieczora z angielskiej sceny wysłuchamy w wykonaniu szwajcarsko-polskich sił muzycznych, jak słynni kompozytorzy niemieccy „przemycali” lub eksponowali polskie wątki w swojej muzyce. Takie wydarzenia możliwe tylko w Gdańsku !
Po trzech intensywnych dniach z wybitnymi zespołami przyda nam się odrobina oddechu i coś lżejszego w brzmieniu. Czy subtelne, niezwykle kunsztownie ornamentowane arie i sonaty Georga Haendla w rokokowej sali muzycznej Pałacu Opatów w Oliwie spełnią swoją rolę przekonamy się w niedzielę 1 października o godzinie 19.00. Znana bywalcom festiwalu ORGANy PLUS+ sopranistka o niezwykłym satynowym głosie – Ingrida Gapova wraz z Radosławem Kamieniarzem na skrzypcach, Bartoszem Kokoszą na wiolonczeli i Aleksandrą Rupocińską w partii continuo na klawesynie i pozytywie organowym przeniosą nas do intymnego świata kompozytora. Ponoć utwory te powstały w czasie ostatniej podróży wielkiego Saksończyka do Niemiec, aby pożegnać się z chorującą matką. Z pewnością są to ostatnie dzieła, które napisał w swoim ojczystym języku. + Haendel, plus niezwykły głos Gapovej, inspirująca przestrzeń rokokowego pałacu, wytrawni instrumentaliści – to z pewnością będzie wieczór, który na długo zapisze się w naszych sercach.
Tradycja festiwalu ORGANy PLUS+ to promowanie nie tylko materialnej kultury muzycznej Gdańska w postaci niezwykłych organów, ale również prezentowanie niematerialnego dziedzictwa, które przecież rozwijało się i promieniowało przez wieki na całą Europę. Już pierwszego dnia festiwalowego w trakcie koncertu pojawią się gdańskie tropy, a tymczasem na półmetku w poniedziałek 2 października o godz. 19.30 powrócimy do franciszkańskiego kościoła Świętej Trójcy, by wysłuchać „gdańskiego” koncertu poświęconego dwóm wyjątkowym synom tego miasta. Kompozycje Ewaldta Hintza i Heinricha Döbla usłyszymy w wykonaniu Jörga-Andreasa Böttichera, który zasiądzie tym razem przy wielkich organach Mertena Friese z 1618 roku i alternatywnie przy włoskim klawesynie. Na tych instrumentach towarzyszyć będzie Katarzynie Olszewskiej – utalentowanej młodej polskiej skrzypaczce. Gdańska sztuka muzyczna w siedemnastym wieku docierała do dalekich zakątków europejskich i to właśnie z takich „nie gdańskich” źródeł będą korzystać muzycy w czasie tego koncertu. Prawdopodobnie utwory te wybrzmią w naszym mieście po raz pierwszy od 400 lat, a wszystko to dla uczczenia 330. rocznicy śmierci Heinricha Döbla.
Jubileusze z resztą będą tematem wiodącym kolejnych koncertów festiwalowych. I tak będzie również we wtorek 3 października o godz. 19.30 w kościele parafialnym pw. Bożego Ciała na gdańskiej Morenie. Bynajmniej nie jest to budynek historyczny, a i wielkie symfoniczne organy powstały tam dopiero w ostatnich latach. Dlaczego więc sięgamy po tak niezwykłe dla naszego festiwalu miejsce. Paradoksalnie zmusza nas do tego festiwalowe przywiązanie do idei kompatybilności wszystkich elementów koncertowych – wnętrza, muzyki, instrumentów, wykonawców i w tym wypadku ta idea zawiodła nas aż do tej współczesnej konstrukcji. Jan Janca to kompozytor pochodzący z Gdańska, który obchodzi w tym roku dziewięćdziesiąte urodziny. Janca to również wybitny badacz historii budownictwa organowego na Pomorzu. Jego dzieła organologiczne są fundamentem współczesnej wiedzy na ten temat. Ta wiedza ma odzwierciedlenie w jego kompozycjach, które choć na wskroś współczesne nawiązują erudycyjnie do minionych epok i przeglądają się w nich czasem jak w lustrze, innym razem jak w krzywym zwierciadle. To Jan Janca zażyczył sobie, aby jego utwory wykonać na organach, które umożliwiają wydobycie barw zapisanych w partyturze, stąd i taki wybór. Cóż za wspaniała koincydencja, że właśnie powstał w Gdańsku instrument, na którym możemy spełnić to życzenie. Świetnie też, że mamy w Gdańsku fantastyczny chór pod adekwatną nazwą 441 Hz, który specjalizuje się w takim repertuarze. Młodym śpiewakom z Gdańska pod kierunkiem Anny Wilczewskiej towarzyszyć będzie wybitny organista katedry w Kassel, laureat nagrody OPUS KLASSIK – Eckhard Manz. Zapowiada się koncert z zupełnie innej bajki.
Kolejny, siódmy koncert i kolejny jubileusz. Musimy się cofnąć do 2007 roku, wtedy pani Maria Pelczar, ówczesna dyrektor Biblioteki Gdańskiej zaplanowała stworzenie nowego katalogu muzykaliów, innowacją miała być możliwość odsłuchu wybranych utworów. Taka jest geneza powstania rok później zespołu Goldberg Baroque Ensemble, który powstał, aby nagrywać te dżingle. Katalog ostatecznie nie został ukończony, ale zespół istnieje do dzisiaj. To już 15 lat, gdy muzycy z całej Polski, a nierzadko również z zagranicy pochylają się nad specjalnie dla nich przygotowanymi transkrypcjami kompozycji, głównie ze zbiorów Biblioteki Gdańskiej. Ten repertuar nie pozostawia obojętnym, trudno się nie zakochać w tej przepięknej i niezwykle dobrej muzyce. W ostatnim czasie repertuar zespołu GBE poszerzał się o dzieła nie tylko związane z Gdańskiem, stąd też, trochę przewrotnie, aby uczcić piętnastoletni jubileusz działalności wybrali premierowe wykonanie mszy Wojciecha Dankowskiego, kompozytora niezwykle popularnego na terenach Pierwszej Rzeczypospolitej nie tylko w osiemnastym wieku, ale również po rozbiorach, w kolejnym stuleciu, ale nie w Gdańsku... Oczywiście nie zabraknie jednak akcentów gdańskich w postaci premierowych arii jednego z ostatnich gdańskich kapelmistrzów – Gottholda Benjamina Siewerta, którego 280. jubileusz urodzin czcimy w tym roku. Zapraszamy do franciszkańskiego kościoła Świętej Trójcy w środę 4 października na godzinę 20.00. Wystąpią Goldberg Baroque Ensemble pod kierunkiem Andrzeja Szadejki oraz Gabriela Kleban – sopran, Piotr Olech – alt, Sebastian Mach – tenor, i światowej sławy szwajcarski bas – Stephan MacLeod. To będzie ostatni na naszym festiwalu koncert wielkoobsadowy, od tego momentu zaplanowaliśmy interesujące decrescendo….
400 lat temu zmarł jeden z najwybitniejszych klawiszowców w historii muzyki. William Byrd, bo o nim mowa zdefiniował właściwie to, co nazywamy muzyka klawiszową, jego utwory na wirginał i organy do dzisiaj zadziwiają kunsztowną wirtuozerią i stanowią niemałe wyzwanie dla kolejnych generacji interpretatorów. Z tym wyzwaniem zmierzył się zwycięsko holenderski organista Leon Berben, który w czwartek 5 października o godz. 19.30 ponownie we franciszkańskim kościele Świętej Trójcy przedstawi nam blask biegłości kompozytorskiej angielskiego mistrza. W koncercie pod nazwą +Byrd towarzyszyć mu będzie młoda holenderska cynkistka – Anne Schall prezentując w kontrapunkcie utwory kompozytorów, którzy byli inspiracją, ale również konkurencją dla Williama Byrda. Zapowiada się więc nie lada konkurs na najlepszy utwór na organy lub na cynk. Posłuchamy, zadecydujemy.
+ Reger, przedostatni koncert festiwalu, to zarazem ostatni koncert „jubileuszowy”. Są tacy artyści w historii muzyki, również organowej, którzy swoją działalnością otwierają nowe horyzonty lub kumulują wszystkie najlepsze elementy stylistyczne swojej epoki. W dziedzinie muzyki organowej na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku taką postacią był niewątpliwie Max Reger, którego 150. rocznicę urodzin w tym roku świętujemy. Zadziwiające, jak wiele w swoim stosunkowo krótkim życiu (zmarł w wieku 43 lat) stworzył, a jeszcze bardziej zadziwiające, jak wielką stał się po śmierci inspiracją dla wielu kompozytorów kolejnych generacji. Szczęśliwie mam organy dokładnie z tego czasu i w takim stylu, jakie miał do dyspozycji ten niemiecki kompozytor, grzechem więc byłby tego nie wykorzystać. Zrobimy to w piątek 6 października o godz. 19.30 w kościele salezjańskim pw. Św. Jana Bosko na Oruni. Zaprosiliśmy więc jednego z najlepszych obecnie żyjących interpretatorów jego muzyki – prof. Ludgera Lohmanna, który zaproponował niezwykły twist, komponując program regerowski osnuty wokół kompozycji nieznanego, ale nie mniej wybitnego niemieckiego kompozytora o żydowskich korzeniach, młodszego od Regera o jedno pokolenie – Güntera Raphaela. Mamy nadzieję, że to muzyczne braterstwo z czasów, gdy rodziły się najgorsze nacjonalizmy, które zaprezentujemy na tym koncercie przypomni nam o tym, że także i dzisiaj są miejsca na świecie, nawet całkiem niedaleko od naszej granicy, gdzie próbuje się po raz kolejny wzniecić nienawiść między narodami i są dziedziny jak muzyka, które mogą działać scalająco i wyzwalać miłość i tolerancję, które wynikają z prawdziwego poczucia piękna.
Kodą festiwalową będzie kolejny z serii koncert + Bach in Gdańsk w wykonaniu prof. Andrzeja Szadejki, który konsekwentnie przedstawia nam jak rodził się geniusz wielkiego Jana Sebastiana, a także jak pozostawał on człowiekiem, ze wszystkimi swoimi troskami, strachem, bólem, ale też i radością. Tym razem zatrzymamy się na roku 1704 gdy jeszcze niepełnoletni, świeżo po nauce w Lüneburgu u wielkiego Georga Böhma przyswajał styl narodowy włoski i francuski. Zakończenie festiwalu, a jakże odbędzie się we franciszkańskim kościele Świętej Trójcy, a ostatnie brzmienia usłyszymy w sobotę 7 października o godz. 19.30.
Światowej sławy wykonawcy, oryginalne dawne instrumenty, dawne techniki wykonawcze, nie zmieniona od stuleci akustyka gotyckiego kościoła Św. Trójcy oraz neogotyckiego kościoła Św. Jana Bosko, zrekonstruowane wnętrza Pałacu Opatów i Centrum Świętego Jana oraz nowoczesne na wskroś, ale odwołujące się do historii Gdański Teatr Szekspirowski oraz kościół pw. Bożego Ciała, oryginalne umiejscowienie muzyków na jedynym w Polsce Lektorium, wreszcie muzyka nie słyszana nigdzie indziej w Polsce sprawią, że wejdziemy w sytuację uczestnika wydarzeń muzycznych sprzed wieków, a nawet staniemy się świadkami zupełnie nowych zdarzeń muzycznych.
Pozwólmy sobie na krótką podróż w czasie!
Zapraszam do Gdańska! Zapraszam do kościoła Świętej Trójcy, św. Jana Bosko, Bożego Ciała, Centrum Świętego Jana, Pałacu Opatów I Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego!
prof. dr hab. Andrzej Szadejko
dyrektor artystyczny festiwalu ORGANy PLUS+©
Andrzej Szadejko,
kompozytor, dyrygent, organista, organizator życia muzycznego.
Studiował grę organową w gdańskiej Akademii Muzycznej pod kierunkiem prof. Leona Batora, ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Warszawie w klasie organów prof. Joachima Grubicha i Hochschule für Alte Musik
Schola Cantorum Basiliensis w klasie organów Jean-Claude Zehndera.
W Schola Cantorum Basiliensis ukończył także z wyróżnieniem naukę śpiewu w klasie Richarda Levitta oraz kurs kompozytorski u Rudolfa Lutza.
Uczestniczył aktywnie w 30 mistrzowskich kursach organowych, klawesynowych i na pianoforte w Polsce, Niemczech, Holandii i Szwajcarii.
Jest finalistą i laureatem konkursów organowych w Rumii, Gdańsku, Warszawie, Odense/DK i Brugge/B.
W roku 2002 obronił przewód doktorski w Akademii Muzycznej w Łodzi, a w 2012 uzyskał tytuł naukowy doktora habilitowanego sztuk muzycznych w Akademii Muzycznej w Poznaniu. W roku 2021 otrzymał tytuł profesora sztuk muzycznych.
Był stypendystą Miasta Basel (Szwajcaria), Rapps-Stiftung (Szwajcaria), Doms-Stiftung (Szwajcaria), Organ Summer Academy w Haarlem (Holandia), Instytutu Muzyki i Tańca, Instytutu Adama Mickiewicza, Prezydenta Miasta Gdańska, Marszałka Województwa Pomorskiego, Fundacji Kultury.
Od roku 1994 regularnie koncertuje w Polsce, Europie, a także w USA ( wykonał ponad 600 koncertów) jako solista, kameralista i dyrygent. Oprócz organowej działalności koncertowej zajmuje się także komponowaniem. W 2011 roku nakładem wydawnictwa muzycznego Polihymnia w ramach Stypendium Marszałka Województwa Pomorskiego dla Młodych Twórców ukazało się wydanie Missa Brevis na chór 8-głosowy a’cappella jego autorstwa, a w latach 2018/2019 cztery zbiory kompozycji organowych w wydawnictwie Akademii Muzycznej w Gdańsku. Autor licznych kompozycji organowych solowych i kameralnych, których premiery miały miejsce w Polsce, Danii, Niemczech, Szwajcarii, USA, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Rosji.
Obecnie jest profesorem w Katedrze Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej w Gdańsku, gdzie wykłada grę na organach i realizację basso continuo. Prowadził wykłady i kursy interpretacji muzyki organowej w Polsce, ponadto na wydziale muzycznym Politechniki w Oulu w Finlandii, Wydziale Muzykologii Uniwersytetu w Greifswaldzie, oraz na University of Michigan w Ann Arbor w USA, Akademii Muzycznej w Wilnie.
Jest autorem organologicznych koncepcji rekonstrukcyjnych oraz sprawował nadzór nad odbudową historycznych organów, m.in. Mertena Friese (1618) w kościele Franciszkanów p/w św. Trójcy w Gdańsku, Johanna Rohdego (1760) w kościele Św. Jana w Gdańsku, Eduarda Witteka (1911) w kościele Salezjanów pw. Św. Jana Bosko w Gdańsku-Oruni, oraz w kościele Franciszkanów w Wilnie. Jest konsultantem wielu projektów organowych w całej Polsce i za granicą (Litwa, Belgia). Jest kuratorem organów w Centrum Św. Jana w Gdańsku.
Współpracuje z Biblioteką Gdańską PAN jako koordynator projektu Muzyczne Dziedzictwo Miasta Gdańska w opracowaniu nagrań i druków muzykaliów gdańskich.
Jest szefem i założycielem zespołu wokalno-instrumentalnego GOLDBERG BAROQUE ENSEMBLE (www.goldbergensemble.eu ), z którym nagrywa premierowe wykonania gdańskich kantat kompozytorów osiemnastowiecznych.
Jako solista i dyrygent ma na swoim koncie 30 wydawnictw płytowych dla wytwórni polskich (Sarton, Dux, Acte Prealable, Ars Sonora) i niemieckich ( Motette-Psallite, MDG). Płyty z serii „Muzyczne Dziedzictwo Miasta Gdańska. Gdańskie Królestwo Kantat” były wielokrotnie nominowane do nagrody FRYDERYK i SZTORM.
Obecnie jest szefem artystycznym serii MUSICA BALTICA i GDAŃSK ORGAN LANDSCAPE w renomowanej wytwórni niemieckiej MDG, której poszczególne wydawnictwa są wielokrotnie nominowane do nagrody FRYDERYK i OPUS KLASSIK. W 2022 roku otrzymał nagrodę OPUS KLASSIK w kategorii Najlepsze Premiera Światowa za album MUSICA BALTICA 9. Johann Daniel Pucklitz – Oratorio Secondo.
Autor wielu opracowań naukowych i artykułów drukowanych w periodykach polskich i zagranicznych.
W roku 2011 nakładem wydawnictwa Akademii Muzycznej w Gdańsku ukazała się książka poświęcona twórczości dwóch uczniów Jana Sebastiana Bacha, działających nad Bałtykiem p.t. „Styl i Interpretacja w utworach organowych Friedricha Christiana Mohrheima (1719?-1780) i Johanna Gottfrieda Müthela (1728-1788). Zagadnienia wykonawcze i stylistyczne muzyki organowej w regionie południowego Bałtyku w osiemnastym wieku”. W roku 2015 w ramach programu „Muzyczne Białe Plamy” w Instytucie Muzyki i Tańca zrealizował opracowanie naukowe dotyczące manuskryptu z 517 fugami gdańskiego organisty Daniela Magnusa Gronaua, które stało się podstawą dla wydania podręcznika do basso continuo, kontrapunktu, improwizacji i kompozycji oraz transkrypcji manuskryptu w języku polskim w roku 2017, jak również w wersji angielsko-niemieckiej w roku 2016. Jest głównym autorem monografii dotyczącej organów we franciszkańskim kościele Św. Trójcy w Gdańsku wydanej w 2018 roku.
Autor audycji Organy Nieograne w Programie Drugim Polskiego Radia.
Organizator i autor wielu formatów artystycznych i festiwali: Festiwal Młodych Wokalistów i Organistów w Bydgoszczy, Festiwal ORGANy PLUS+ w Gdańsku, cykl Koncerty dla Gdańszczan, happeningi dla dzieci Popiszczmy Razem, konkurs plastyczny „…i zagrały organy”, Pomerania 2008 – międzynarodowe spotkania budowniczych organów, GdO Tagung 2018 - Międzynarodowy Zlot Miłośników Organów, festiwal „Moniuszko w Kościołach Warszawy”, MONIUSZKO_150 VILNIUS-BERLIN.
Kompleks franciszkańskich zabudowań klasztornych położony jest na Starym Przedmieściu, w bezpośrednim sąsiedztwie głównych atrakcji turystycznych Starego Miasta w Gdańsku. Należący ponownie do Franciszkanów Kościół Św. Trójcy (i Św. Anny) jest doskonale widoczny przy wjeździe do Gdańska od strony południowej, a jego więźba dachowa z wieżyczką-sygnaturką jest dominującym elementem panoramy starego miasta od strony południowej.
Historia budowli sięga XIV wieku i początków działalności franciszkanów w Gdańsku. W wieku XVI w zabudowaniach poklasztornych stworzono sławne gimnazjum i pierwszą bibliotekę publiczną. W wieku XIX w murach klasztornych powstało muzeum historii naturalnej. Po drugiej wojnie światowej, mimo oporów komunistycznych władz państwowych, Franciszkanie powrócili do części kompleksu zamykając tym samym pewien etap historii tego miejsca.
Kościół Św. Trójcy to jeden z trzech oryginalnie zachowanych od zniszczeń wojennych kościołów gdańskich. Jest to gotycka budowla, w typie halowym złożona z dwóch części:
trójnawowego kościoła głównego i jednonawowego prezbiterium. Obie części są przedzielone lektorium z 1488 roku. Jest to jedyna tego typu oryginalnie zachowana konstrukcja w Polsce. Niespotykane właściwości akustyczne zapewniają gotyckie sklepienia kościoła głównego, podtrzymywane na wysokości 22,65 m przez 10 masywnych filarów rozstawionych w dwóch szeregach co 5 metrów. Szerokość trzech naw to 29,1 metrów, a długość kościoła głównego (50,7 m) wraz z prezbiterium sięga 82 metrów. W konstrukcji bryły budowli kościelnej zwraca uwagę asymetryczne zgięcie osi prezbiterium względem osi kościoła głównego. Organy są umiejscowione na dwóch przylegających do siebie balkonach po południowej stronie lektorium na przecięciu kościoła głównego i prezbiterium, w transepcie. Składają się z trzech szaf, w których umieszczono piszczałki. Jest to jedyne tego typu rozwiązanie architektoniczne w Polsce i jedno z kilku podobnych na świecie.
Temu najprawdopodobniej zawdzięczany doskonałe warunki akustyczne do realizacji przedsięwzięć muzycznych, których forma ograniczona jest tylko wyobraźnią i pomysłowością organizatora.
Pierwsza drewniana kaplica została wzniesiona przez Krzyżaków na Oruni prawdopodobnie w I połowie XV wieku. W 1571 została ona rozbudowana i konwertowana na kościół luterański, który w roku 1577 spłonął. Dopiero w roku 1608 zapoczątkowano budowę nowego kościoła, a w roku 1684 dobudowano wieżę. W wyniku kolejnej przebudowy, zakończonej 13.06.1764 roku, rozbudowano zachodnią i północną część świątyni.
3 września 1813 kościół został podpalony przez oblegające Gdańsk wojska rosyjskie. Dopiero w roku 1820 dzięki osobistemu i finansowemu zaangażowaniu radcy handlowego Hoenego, który był posiadaczem dużych terenów na Oruni rozpoczęto budowę dzisiejszej światyni według projektu nadwornego cesarskiego architekta – Karla Friedricha Schinkla z Berlina. Powstała ceglana neogotycka bryła kościoła wraz ze smukłą wieżą, zwieńczoną ostrym hełmem z rzadko spotykanymi pozornymi, „gotyckimi” sklepieniami wykonanymi z drewna i pokrytymi warstwą tynku kształtującą żebra i konsole wspartymi na 8 drewnianych filarach podtrzymujących również emporę biegnącą wzdłuż ścian bocznych, łączącą się nad wejściem głównym, na której umieszczono później organy. Nowy oruński kościół konsekrowano 5 października 1823 r. Friedrich Hoene m.in. właściciel terenu, na którym obecnie znajduje się Park Oruński, ufundował ołtarz główny, dwa ołtarze boczne i organy.
Kościół trwał w dobrej kondycji do roku 1945, kiedy to nacierające wojska radzieckie ponownie go zniszczyły. Pomimo jednak uszkodzenia dachu, wieży i okien, z których powypadały maswerki i witraże świątynia nie uległ tak ogromnej dewastacji, jak większość budynków sakralnych w samym mieście.
Po wojnie budynek kościoła na Oruni został przez ówczesnego biskupa gdańskiego Karola Marię Spletta przydzielony salezjanom, jako kościół rektorski, a 15 lipca 1994 roku kościół stał się kościołem parafialnym, odłączając się od pobliskiej parafii na Starych Szkotach.
Początki Pałacu Opatów sięgają wieku piętnastego, o czym świadczą fragmenty muru zewnętrznego i gotyckie sklepienia piwnic pałacowych. Jednak obecny rokokowy kształ budynek otrzymał w trakcie przebudowy w latach 1754-1756, z fundacji ostatniego opata klasztoru oliwskiego Jacka Rybickiego. W 1945 roku pałac został podpalony przez Niemców, a dwadzieścia lat później odbudowany przez ówczesne Muzeum Pomorskie w Gdańsku. Obecnie jest jednym z oddziałów Muzeum Narodowego w Gdańsku. We wnętrzach pałacowych znajduje się wysoka rokokowa sala muzyczna, która u swojego sklepienia połączona jest trzema dużymi oknami z pomieszczeniem dla muzyków. To założenie architektoniczne umożliwa prezentacje muzyki z epoki w sposób, w jaki wykonywaną ją w osiemanastym wieku.
Gdański Teatr Szekspirowski powstał w miejscu, gdzie w XVII wieku funkcjonował budynek Szkoły Fechtunku, wzorowany na londyńskim Teatrze Fortune. Był to pierwszy publiczny teatr ówczesnej Rzeczypospolitej. Wyposażony w scenę typu elżbietańskiego i podobny do licznych teatrów angielskich epoki Elżbiety I, służył on zarówno do ćwiczeń i zawodów szermierczych, jak i do wystawiania przedstawień. Do gdańskiego teatru przyjeżdżali regularnie m.in. wędrowni aktorzy angielscy, by wystawiać w Gdańsku sztuki angielskich dramaturgów – a wśród nich Szekspira. Budynek obecnego teatru stoi w miejscu XVII-wiecznego pierwowzoru.
Wnętrze Sali Głównej teatru jest rekonstrukcją dawnego gdańskiego teatru elżbietańskiego. Dzięki nowoczesnej technologii wnętrze jest adaptowalne – możliwe jest uzyskanie różnych typów scen: klasycznej włoskiej, elżbietańskiej (wysuniętą w kierunku widowni, gdzie publiczność na parterze stoi wokół sceny), sceny-areny i innych. Otwierany dach to kolejny cud techniki, umożliwiający wystawianie spektakli przy świetle dziennym, w duchu renesansowej tradycji.
Autorem projektu jest Włoch – Renato Rizzi, który drewniane wnętrze budynku umieścił w ciężkiej ceglanej bryle. Teatr otwarto we wrześniu 2014. Otwierany w 3 minuty dach umożliwia pokazywanie spektakli przy świetle dziennym pod gołym niebem (w warunkach „elżbietańskich”).
Teatr ma kubaturę ponad 53 tys. m³, powierzchnię całkowitą ponad 12 tys. m², użytkową prawie 8 tys. m². W budynku zastosowano takie rozwiązania techniczne, jak ruchomy system zapadni sceny i widowni. Wnętrze jest adaptowalne, w zależności od układu sceny i widowni, teatr może pomieścić do 600 osób (przy ustawieniu teatralnym) lub do 1000 osób (przy ustawieniu koncertowym).
Kościół parafialny pw. Bożego Ciała – to świątynia dwukondygnacyjna, obejmująca kościół dolny, liczący ok. 1200 m2 i górny, liczący ok. 2000 m2. Nowoczesną bryłę o kształcie wycinka okręgu, który zbiega się ku prezbiterium, nakrywa dach składający się z czterech niezależnych części, pokryty szwedzką blachodachówką. Nad prezbiterium góruje wieża, zwieńczona 18-metrowym krzyżem podświetlanym nocą, o fasadzie wyłożonej aluminiowymi panelami, a od podstawy do wysokości trzeciego metra – granitem, od frontu - klinkierem. Pozostałe elewacje są otynkowane białym akrylowym tynkiem, a w dolnej części obłożone cegłą klinkierową. Ogromne dwie powierzchnie okien w ścianach bocznych górnego kościoła o łącznej powierzchni 260 m2, ujęte są aluminiowymi ramami, a w jednej z nich zamontowane są już witraże.
Miejscem codziennej, wspólnej modlitwy jest kościół dolny. Na ścianie ołtarzowej usytuowana jest płaskorzeźba Pana Jezusa. W prezbiterium stoi figura Matki Bożej zaprojektowana i wykonana przez panią Krystynę Kręcicką, autorkę także Drogi Krzyżowej.Po prawej stronie ustawione są ołtarze boczne; od tyłu: pierwszy – z wizerunkami św. Ojca Pio i relikwiami św. Maksymiliana M. Kolbego oraz figurą św. Franciszka z Asyżu, drugi – z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej i figurą Matki Bożej Fatimskiej, trzeci – Miłosierdzia Bożego z obrazem tytularnym oraz relikwiami i portretem św. Faustyny, czwarty – Matki Bożej Nieustającej Pomocy z obrazem tytularnym i figurą św. Józefa oraz ostatni, przy prezbiterium – z wizerunkami bł. ks. Jerzego Popiełuszki i bł. Jana Pawła II. W dolnej kondygnacji są też: kaplica św. Wojciecha z ołtarzem papieskim oraz tzw. boczna kaplica.
Niedzielne Msze święte odbywają się w kościele górnym, do którego można wejść przez pięcioro drzwi i dalej przez kruchty-przedsionki, nad którymi góruje balkon chóru o powierzchni 610 m2. Przez jedne boczne drzwi można także wejść do kaplicy bocznej górnego kościoła, gdzie będzie kaplica adoracji Najświętszego Sakramentu. Kościół górny ujmuje szlachetną elegancją, harmonią i spokojem. Szczególny charakter wywyższonego kilkoma stopniami prezbiterium podkreśla biały marmur na posadzce oraz marmurowy ołtarz, ambonki, chrzcielnica i świeczniki. Doskonale dopełnia go jasna, granitowa posadzka (Cashmir gold i Cashmir white) – z dyskretnym mozaikowym wzorem w nawie głównej. Podstawowym ornamentem przestronnego i jasnego wnętrza są ogromne okna witrażowe, dotąd zamontowane w prezbiterium i lewej ścianie kościoła. Kościół Bożego Ciała na Morenie jest drugim co do wielkości kościołem Archidiecezji Gdańskiej. Oprócz funkcji liturgicznych jest on znakomitym miejscem na koncerty.
Pierwsza wzmianka o istnieniu niewielkiej kaplicy pod wezwaniem św. Jana pojawiła się w 1358. Od około 1360 do ok 1546 roku trwała budowa trójnawowej gotyckiej świątyni w typie halowym, jednak aż do końca osiemnastego wieku konstrukcja kościoła była wzmacniana z zewnątrz ze względu na niestabilną statykę. W latach 1463–1465 kościół otrzymał sklepienia gwiaździste, a w 1612 roku pojawił się tam jeden z największych europejskich kamiennych ołtarzy autorstwa Abrahama van den Blocke'a, zachowany do dziś. W latach 1680-1690 przy północnej stronie transeptu powstała biblioteka fundacji Zachariasza Zappio. W marcu 1945 kościół spłonął. Zniszczeniu uległy więźba dachowa, dach, okna i posadzka, naruszona została konstrukcja, a także bliźniacze kamieniczki barokowe przy południowej ścianie prezbiterium. Po zakończeniu działań wojennych wypalony budynek kościoła przykryto dachem i zabezpieczono jego cenne sklepienia. Samą świątynię przeznaczono na lapidarium i nie został objęty planową rekonstrukcją Głównego Miasta, a większość jego wyposażenia została przeniesiona do Kościoła Mariackiego w Gdańsku. Kościół nie został po wojnie przejęty na cele kultu religijnego, przez wiele lat niszczał, stanowił także scenografię dla filmów wojennych skutkiem czego popadał w dalszą ruinę. W 1960 gmina ewangelicka zrezygnowała z własności świątyni, ale dopiero w 1991 kościół formalnie przekazano diecezji gdańskiej.
Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku na podstawie umowy z Archidiecezją Gdańską jako użytkownik kościoła św. Jana od 1995 roku zarządza jego odbudową, konserwacją i adaptacją na Centrum Kultury - Centrum św. Jana. Odbudowa organów Johanna Rhodego jest największym elementem II etapu projektu rewaloryzacji i adaptacji kościoła, i została dofinansowana w ramach projektu „Rewaloryzacja i adaptacja kościoła św. Jana w Gdańsku na Centrum Św. Jana – etap II”, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Organy w kościele Św. Trójcy w Gdańsku są ewenementem konstrukcyjnym, architektonicznym i muzycznym na skalę światową. Są jednym z najważniejszych instrumentów w Europie, promieniującym już teraz na całą kulturę muzyczną regionu. Jest to jedyny tego typu instrument w Polsce i w Europie.
Instrument spełnia funkcje liturgiczne, koncertowe, oświatowe, edukacyjne i badawcze w różnych programach przeznaczonych dla dzieci, młodzieży i specjalistów w wielu dziedzinach sztuki i techniki.
Projekt odbudowy wielkich organów zakłada odtworzenie stylistyki i technik budownictwa właściwych dla siedemnasto- i osiemnastowiecznego Gdańska.
Zachowanie większości elementów drewnianych szaf organowych (ok. 66% szafy głównej i pozytywu oraz 90% prospektu pedałowego), o wielkiej wartości historycznej i artystycznej, umożliwiło zrekonstruowanie ich w kształcie pierwotnym - zachowując stylistykę manierystyczną empory, szafy głównej i Rückpositivu, oraz stylistykę barokową balkonu i prospektu pedałowego. Zinwentaryzowane elementy poddane były pracom konserwatorskim i odtworzeniowym, a następnie użyte do odbudowy elementów architektonicznych empory i prospektów organowych. Prace odbywały się pod nadzorem konserwatorskim i organmistrzowskim.
Odbudowa organów w kościele św. Trójcy ma podstawowe znaczenie dla rozwoju kulturalnego kompleksu klasztornego. Jest to największy i jeden z ostatnich obecnie restaurowanych i rekonstruowanych zabytków ruchomych Gdańska.
Celem odbudowy organów Mertena Friese, było przywrócenie ich kształtu i charakteru, jaki instrument miał po ostatniej przebudowie z okresu baroku z połowy XVIII-go wieku, dokonanej przez gdańskiego organmistrza Rudolpha Dalitza.
Odtworzenie instrumentu nastąpiło przy użyciu technik budownictwa organowego właściwych dla epoki, w której organy były budowane. Powstał instrument o kształcie i możliwościach niespotykanych, a wręcz niemożliwych do uzyskania w innych miejscach w Polsce. W barokowym kształcie organy nawiązują do tradycji budownictwa organowego charakterystycznego dla krajów basenu Morza Bałtyckiego i tworzą ważne ogniwo odtworzenia kultury rzemieślniczej kręgu hanzeatyckiego, w takich miastach, jak Hamburg, Stralsund, Kopenhaga, Göteborg, Sztokholm czy Ryga.
Odbudowa, tak dużego i ważnego dla kultury muzycznej regionu i Polski, instrumentu ma wiele unikalnych cech. Przede wszystkim konstrukcja instrumentu składającego się z kilku prospektów nie ma sobie podobnych na całym świecie. Ponadto organy są umiejscowione na swoim dawnym miejscu, na balustradzie po południowej stronie prezbiterium, przy lektorium. Jest to jedyne tego typu rozwiązanie konstrukcyjne na świecie. W żadnym innym kościele w Polsce i w Europie nie istnieje tak duże lektorium z przylegającymi do niego organami, mogące pomieścić chór i orkiestrę. Daje to praktycznie nieograniczone możliwości wykorzystania wnętrza kościoła św. Trójcy dla celów muzycznych, nadając tym produkcjom dodatkowy walor wykonawstwa zgodnego z historycznymi praktykami muzycznymi.
Całkowita rekonstrukcja organów umożliwia wykonywanie koncertów kameralnych-instrumentalnych i wokalnych (w prezbiterium), kameralnych-instrumentalnych i wokalnych z organami (lektorium), oraz dużych koncertów symfonicznych i oratoryjno-kantatowych (główny kościół). Usytuowanie wykonawców i słuchaczy zależy tylko od charakteru koncertu, liczby słuchaczy i rodzaju repertuaru.
Projekt został ukończony w maju 2018 roku, a organy już teraz służą nie tylko celom liturgicznym czy koncertowym, ale również edukacyjnym i naukowym.
Krótka historia instrumentu
| 1616-1618 | - prawdopodobnie Merten Freise buduje organy |
| 1697 | - Georg Nitrowski wykonuje Cimbelstern |
| 1703 | - Tobias Lehmann przebudowuje instrument i dobudowuje szafę pedałową |
| 1757 | - ostatnia barokowa przebudowa instrumentu przez Rudolpha Dalitza |
| 1914 | - instrument zostaje rozbudowany i spneumatyzowany przez firmę organmistrzowską Otto Heinrichsdorfa |
| 1943 | - demontaż organów w czasie Drugiej Wojny Światowej |
| 1960 | - częściowa rekonstrukcja balkonu pedałowego i budowa pneumatycznego instrumentu przez firmę Ryszarda Plenikowskiego z Kartuz |
| 2008 | - początek rekonstrukcji zabytkowych szaf organowych |
| 2013 | - odbudowa pierwszej sekcji instrumentu - Rückpositivu przez firmę organmistrzowską Kristiana Wegscheidera z Drezna we współpracy z Szymonem Januszkiewiczem z Niedalina |
| 2015 | – zakończenie rekonstrukcji wszystkich elementów zabytkowych szaf organowych |
| 2017 | - odbudowa kolejnych sekcji organowych – Gross Pedal, Klein Pedal, Brustwerk |
| 2018 | - odbudowa sekcji głównej – Hauptwerk i zakończenie projektu. |
Dyspozycja instrumentu
W roku 2019, po 77 latach powracił na swoje dawne miejsce w zrekonstruowanej formie jeden z najświetniejszych instrumentów osiemnastowiecznej Europy, którego nowoczesne rozwiązania technologiczne były w tamtym czasie przez znawców stawiane za wzór dla innych instrumentów. 30-głosowy instrument powstał oryginalnie wraz z chórem muzycznym w latach 1760-61 jako drugi instrument pomocniczy dla wielkich organów głównych, których prospekt znajduje się obecnie w Bazylice Mariackiej. Budow
niczym tego najnowocześniejszego instrumentu w owym czasie w Europie był Johann Friedrich Rhode, prawdopodobnie uczeń Andreasa Hildebrandta z Gdańska, współpracownik Christiana Obucha na Pomorzu i Warmii, oraz Jonasa Grena i Petera Strahla w Szwecji. Przepiękną snycerkę i oprawę rzeźbiarską prospektu organowego wykonał Johann Heinrich Meissner, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy działających nad Bałtykiem. Szczęśliwie ten bogato rzeźbiony i złocony prospekt organowy dzięki ewakuacji w latach 1943-44 zachował się w całości. Instrument musiał zostać jednak odtworzony. Główna ideą, która przyświecała tej realizacji była maksymalna wierność oryginałowi, co udało się osiągnąć niemal w 100 % dzięki profesjonalnej pracy firmy konserwatorskiej p. Jacka Dyżewskiego Dart z Gdańska oraz konsorcjum polsko-belgijskiemu firm organmistrzowskich Guido Schumachera z Eupen w Belgii i Szymona Januszkiewicza z Pruszcza Gdańskiego. Intonacja i strojenie zostały powierzone wybitnemu organmistrzowi z Łotwy – Janisowi Kalninsowi. Całość projektu była prowadzona przez Iwonę Berent – kustosza kościoła Św. Jana, która od wielu lat kieruje konsekwentnie rewitalizacją całego kościoła oraz dr hab. Andrzeja Szadejko – autora badań i koncepcji rekonstrukcji organów, który pełnił nadzór nad projektem, a obecnie jest kuratorem instrumentu.
Krótka historia instrumentu
| 1560-1564 | – pierwsze znane nam organy boczne zbudowane w nawie południowej przez Hansa Behrendta |
| 1642 | – kolejny instrument zbudowany przez Michaela Fischera. |
| 1688 | – przeniesienie organów bocznych do nawy północnej. |
| 1760-1761 | – nowe organy Johanna Friedricha Rhodego z nowym chórem muzycznym zbudowane w miejsce poprzedniego instrumentu. |
| 1912 | – nowe 17-głosowe pneumatyczne organy Eduarda WItteka zbudowane w historycznej szafie organowej |
| 1943-1944 | – demontaż barokowego prospektu i empory organowej |
| 1945 | – zniszczenie kościoła i organów pneumatycznych |
| 2017-2019 | – rekonstrukcja barokowo-klasycznych organów przez konsorcjum firm Guido Schumachera i Szymona Januszkiewicza |
Dyspozycja instrumentu
Historia najmniejszego z instrumentów festiwalowych jest bardzo zawiła. Przez długi czas pierwotne autorstwo instrumentu przypisywano w literaturze Johannowi Hellwigowi z roku 1611. Jednak w trakcie niedawnej renowacji odkryto, że mechaniczn
y 20-głosowy instrument oryginalnie powstał w roku 1749 w warszatacie słynnego gdańskiego organmistrza – Andreasa Hildebrandta dla nieistniejącego już kościoła szpitalnego, który kolejny raz odbudowano w 1734 roku tuż za murami Gdańska. Z tej okazji 8 czerwca 1749 roku w trakcie poświęcenia nowowybudowanych organów wykonano uroczystą kantatę Johanna Daniela Pucklitza, gdańskiego kompozytora – Saget dank allezeit, która zachowała się w zbiorach Biblioteki Gdańskiej. Kościół ten został ponownie zniszczony w 1807 roku przez wojska francuskie, a zdewastowany instrument wraz z szafą zdemontował i przechował gdański organmistrz Christian Ephraim Ahrendt. W roku 1824 używając oryginalnych elementów zorganów Hildebrandta, Ahrendt zbudował na chórze oruńskiej świątyni nowy instrument przystosowując go wizualnie do neogotyckiego wystroju wnetrza. W dwudziestym wieku instrument ulegał wielokrotnym przebudowom. Najpierw w 1911 w barokowej szafie Eduard Wittek wybudował nowe 17-głosowe organy pneumatyczne, a następnie w latach 1986 Wawrzyniec Rychert, a w latach 2000 inni nieuprawnienie ludzie zmieniali częściowo dyspozycję instrumentu oraz parametry techiczne doprowadzając do jego dewastacji.
Dzięki inicjatywie księdza Mariusza Słomińskiego, proboszcza parafii pw. Św. Jana Bosko na Oruni w latach 2017-18 zrealizowano projekt renowacji i częściowej rekonstrukcji neoromantycznych organów pneumatycznych elbląskiej firmy Eduarda Wittka ufundowanych w 1911 roku dla tutejszego kościoła przez rodzinę Hoene. Program dwuletnich prac obejmował renowację i konserwację szafy organowej oraz przywrócenie oryginalnego neoromantycznego kształtu instrumentu sprzed ponad stu lat. W prace pod nadzorem dr hab. Andrzeja Szadejko zaangażowana była firma organmistrzowska Szymona Januszkiewicza z Pruszcza Gdańskiego i pracownia konserwatorska pani Jolanty Pabiś-Ptak oraz ich współpracownicy. Konserwacja organów była wspierana finansowo z ofiar parafian oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Miasta Gdańska.
Obecnie jest to jedyny jednorodny stylistycznie instrument neoromantyczny na całym Pomorzu.
Krótka historia instrumentu
| 1749 | – nowe organy Andreasa Hildebrandta w odbudowanym Lazaretkirche za murami miasat Gdańska |
| 1807 | – demontaż pozostałości organów przez gdańskiego organistrza Christiana Ephraima Ahrendta |
| 1824 | – budowa nowego instrumentu z uzyciem elementów starego w kościele na Oruni |
| 1911 | – Eduard Wittek buduje nowe organy pneumatyczne w barokowej szafie. |
| 1986 | – Wawrzyniec Rychert przebudowuje instrument w duchu Orgelbewegung |
| Lata 2000 | – dewastacja instrumentu przez samozwańczych organmistrzów |
| 2017-2018 | – renowacja i częściowa rekonstrukcja organów Witteka przez Szymona Januszkiewicza z Pruszcza Gdańskiego |
Dyspozycja instrumentu
Organy zostały zbudowane w roku 2023 przez zakład organmistrzowski Zdzisława Mollina w Odrach według koncepcji prof. dr hab. Bogusława Grabowskiego.
R
enowacja organów w kościele Św. Anny (1710/1911) – Zaproszenie do udziału w Patronacie
W latach 2008-2018 udało się z wielkim sukcesem poddać renowacji i odbudować wielkie manierystyczno-barokowe organy z kościoła Świętej Trójcy w Gdańsku. Tym samym przywróciliśmy do życia jeden z najwspanialszych i najcenniejszych instrumentów organowych na Pomorzu.
Wysiłek związany z jego odbudową był ogromy, także w wymiarze finansowym. Jednakże entuzjazm i życzliwość wielu osób oraz instytucji pokazały nam, że warto było podjąć to wyzwanie. Na przestrzeni lat, w których prowadziliśmy odbudowę, wielkie organy zyskały ponad 600 Patronów instytucjonalnych i indywidualnych zaangażowanych w dzieło odbudowy. Dziś zatem, co najmniej tyle osób (w tym całe Rodziny), może z dumą powiedzieć: to NASZE organy. Instrument z kaplicy Świętej Anny jest z pewnością obiektem innej klasy niż organy z kościoła Świętej Trójcy - jest zdecydowanie mniejszy, a jego szata zewnętrzna nie jest tak imponująca. Organy te są jednak niezwykle cennym zabytkiem kultury muzycznej w Gdańsku. Prospekt wykonany przez Hildebrandta w 1710 r. zachował się in situ, a wewnątrz szafy organowej zachowało się sporo oryginalnych elementów instrumentu wykonanego na początku XX w. Niebagatelny jest również fakt, że organy w kaplicy Świętej Anny fundowali w XVIII w. gdańszczanie, spotykający się tu na liturgii celebrowanej w języku polskim. Dziś organy, które szczęśliwie przetrwały działania wojenne, wymagają natychmiastowej konserwacji i naprawy. Mamy nadzieję, że w dziele ich renowacji będzie nam towarzyszył podobny entuzjazm i zaangażowanie, z którym spotkaliśmy się przy odbudowie wielkich organów z kościoła Świętej Trójcy.
o. Tomasz Jank
gwardian klasztoru i rektor
kościoła Świętej Trójcy w Gdańsku
Kontakt: Rektor kościoła Świętej Trójcy, o. Tomasz Jank OFMConv., tel. 606 231 933, tjank@franciszkanie.pl
Adres: Klasztor Franciszkanów w Gdańsku, ul. Świętej Trójcy 4, 80-822 Gdańsk
Wydzielone konto na rzecz renowacji organów z kościoła Świętej Anny:
(PLN): 06 1240 1268 1111 0010 1470 9558
(EURO): 07 1240 5400 1978 0010 4884 9565
Właściciel rachunków: KLASZTOR FRANCISZKANÓW W GDAŃSKU
Adres właściciela rachunków: ŚWIĘTEJ TRÓJCY 4, 80-822 GDAŃSK
Oddział prowadzący rachunki: Bank Pekao, Oddział w Gdańsku ul. Ogarna 116, 12405400
Festiwal ORGANy PLUS+ 2022
+Buxtehude
+Tubicinatores et Arcus
+Z Babilonu do Jerozolimy
+Brahms
+Muffat
+Iberia
Miejsce koncertów:
Kościół OO. Franciszkanów p.w. Św. Trójcy w Gdańsku, ul. Św. Trójcy 4
Kościół rzymskokatolicki pw. Św. Jana Bosko ul. Gościnna 15
Centrum św. Jana (Świętojańska 50, 80-840 Gdańsk)
Kościół Bożego Ciała (ul. Piecewska 9 80-288 Gdańsk Morena)
Pałac Opatów (ul. Cystersów 18 80–330 Gdańsk)
GTS (Wojciecha Bogusławskiego 1, 80-818 Gdańsk)
Bilety ulgowe przysługują:
Bilety (20-99 zł) oraz karnety ( 115-225 zł)*
do zakupu na godzinę przed rozpoczęciem koncertu (płatność gotówką) lub na e-bilet
* Karnety nie obowiązują na koncert 30.09.2023
Na koncerty festiwalu ORGANy PLUS+ 2023 w dniach 28,09, 29.09 oraz 2-7.10 emeryci, renciści, oraz uczniowie i studenci szkół artystycznych mają wstęp wolny za okazaniem legitymacji (obowiązuje wejściówka rozdawana na 20 min przed koncertem).
Organizator:
Stowarzyszenie Przyjaciół Kościoła Św. Trójcy „Dziedziniec” w Gdańsku
ul. Św. Trójcy 4
80-822 Gdańsk
Dyrektor naczelny festiwalu
prof. dr hab. Andrzej Szadejko
info@organyplus.com
Biuro festiwalu
biuro@organyplus.com
tel.kom. 728 376 237
Wraz z naszym partnerem – hotelem Hampton by Hilton w Gdańsku, w którym na czas premiery będzie biuro koncertowe i kwatera wszystkich artystów, przygotowaliśmy specjalną ofertę dla zamiejscowych melomanów, którzy zechcą przyjechać na nasze koncerty – proponujemy 15% bonifikatę od ceny dnia przy rezerwacji noclegu w hotelu Hampton by Hilton z poniższego linku.
Organy PLUS+ © 2016
designed by monolight.eu
graphics by Beata Czerepak
